Boekrecensies

In dag- of weekbladen en op sommige nieuwssites staan recensies van boeken. Deze zijn vrijwel allemaal opgebouwd uit vaste onderdelen, zoals feitelijke gegevens, een samenvatting, een analyse en een beoordeling.

De leerlingen sporen de verschillende onderdelen in een aantal boekrecensies op en bepalen welke soort argumenten er worden gebruikt. Beoordelen alle nieuwsmedia de boeken hetzelfde?

Wat je leert:

Wat de tekstkenmerken zijn van een boekrecensie.
Welke verschillende argumenten in boekrecensies worden gebruikt.

Leerdoel: Begrijpend lezen, Leesvaardigheid, Taalvaardigheid
Vak: Nederlands

Lessuggesties

Klassikaal

Jullie lezen enkele boekrecensies in dag- of weekbladen. Concludeer samen welke onderdelen in de meeste boekrecensies voorkomen: feitelijke gegevens (schrijver, auteurs, prijs, etc.), een samenvatting (zonder te veel te verklappen), een analyse en een beoordeling.

Tweetallen

Analyseer in tweetallen drie boekrecensies. Markeer de verschillende onderdelen (uiteenzettend, beschouwend, betogend) door elk onderdeel een andere kleur te geven.

Klassikaal

In boekrecensies worden de volgende argumenten gebruikt:

Realistisch argument: een boek is goed (of slecht) als het de werkelijkheid (niet) goed weergeeft, als de wereld van het verhaal (on)waarschijnlijk is.
Moreel argument: een boek is goed (of slecht) als er bepaalde ideeën over seks, godsdienst, moraal of politiek in voorkomen.
Structureel argument: een boek is goed (of slecht) als het (g)een hechte structuur heeft, als het verhaal (niet) goed in elkaar zit, als (niet) alles met elkaar samenhangt.
Stilistisch argument: een goed boek is in een goede (of slechte) stijl geschreven.
Vernieuwingsargument: je moet van een boek iets kunnen leren; er moeten originele ideeën en prikkelende gedachten in staan.
Gevoelsmatig argument: een boek moet je emotioneel raken; het moet je vermaken, ontroeren, boeien.
Intentioneel argument: de recensent veronderstelt dat de schrijver een bepaalde doelstelling met zijn verhaal heeft en beoordeelt of de schrijver erin geslaagd is die doelstelling te realiseren.

Tweetallen

Bekijk in dezelfde tweetallen welke argumenten er in de door jullie gekozen boekrecensies aan bod komen.
Vertel aan je buurman/buurvrouw welk boek van de geschreven boekrecensies je zelf zou willen lezen en licht je keuze toe. Is iedereen gevoelig voor dezelfde soort argumenten of zit hier verschil in?

Klassikaal

We bespreken de opdracht. Zijn er ook verschillen tussen de verschillende nieuwsmedia?
Schrijven alle nieuwsmedia bijvoorbeeld over dezelfde boeken?
Zijn sommige nieuwsmedia strenger dan andere nieuwsmedia?
Legt bijvoorbeeld de ene krant de nadruk meer op de beoordeling dan een andere krant?

Laat de leerlingen recensies over hetzelfde boek (of film/toneelstuk) uit verschillende nieuwsmedia vergelijken of discussieer over de vraag of een recensie betogend ‘moet’ zijn.
En: is een recensie (mede) verantwoordelijk voor het succes van een boek?