Naar aanleiding van de NAVO-top in Den Haag op 24 en 25 juni maakte Nieuws in de klas een 5-delige podcastserie waarin met verschillende mensen gepraat wordt over dit militair bondgenootschap. Iedere aflevering schuiven ook twee middelbare scholieren aan die alles vragen wat ze willen.
In deze aflevering vertelt oud-activist Wil van der Schans over de vredesbeweging en hoe je in actie komt tegen oorlog. Middelbare scholieren Rein (16) en Merel (14) zijn in de studio aanwezig om al hun vragen aan Wil te stellen.
Iedere aflevering duurt zo’n 20 minuten. In deze lessuggestie is de aflevering opgeknipt in vijf delen om het behapbaar te maken voor de leerling. Elk deel heeft zijn eigen opdracht. Ook bieden we bij elke aflevering extra opdrachten aan voor de verdieping. Het is aan de docent om in te schatten of hier tijd voor is en welke opdracht geschikt is voor de klas.
Wat je leert:
- Welke onderwerpen er speelden in de jaren ‘80 waartegen geprotesteerd werd
- Mijn mening geven over het nut van protesteren
- Mijn mening geven over meer of minder bewapening in Nederland en/of Europa
- Waarom het lastig kan zijn om één Europees leger te organiseren
- Redenen noemen waarom het verstandig kan zijn om een noodpakket aan te schaffen
- Leerdoel: Luistervaardigheid
- Vak: Maatschappijleer, Maatschappijwetenschappen
Lessuggesties
Podcast De NAVO-top, afl. 4: De wereld van nu en de wereld van vroeger
- VO Bovenbouw
Podcast De NAVO-top, afl. 4: De wereld van nu en de wereld van vroeger
Nieuws in de klas
We raden aan om de video in delen te bekijken, aan de hand van de lessuggestie hieronder.
De vredesbeweging in de jaren 80
- VO Bovenbouw
Klassikaal
- Wie van jullie heeft al eens eerder gehoord van de term Koude Oorlog en weet wat het is? Pak eventueel de begrippenlijst erbij en bespreek de term Koude Oorlog.
- Bespreek de overige vaktaalwoorden op de begrippenlijst uit dit eerste deel.
Luister het eerste deel van aflevering 4. Tijdens het luisteren beantwoorden de leerlingen de meerkeuzevragen bij dit eerste deel. Het document met meerkeuzevragen is te vinden in de bijlagen. Deel de vragen voorafgaand aan het luisteren uit.
Podcast De NAVO-top, afl. 4, deel 1: De vredesbeweging in de jaren 80
Nieuws in de klas
Meerkeuzevragen afl. 4, deel 1
1. Hoe kwam Wil toch aan een woning in de jaren ‘80 toen er woningnood was?
A. Door een erfenis
B. Door samen met vrienden te wonen
C. Door te kraken
D. Door die zelf te bouwen
2. Waarom waren de jaren ‘80 een doemperiode?
A. Door de armoede
B. Door de Koude Oorlog
C. Door het kabinet van toen
D. Door de klimaatverandering
3. Wat is er zo dubbel aan Vietnam volgens Wil?
A. Dat de bevolking zowel pro-Amerikaans als pro-Poetin is
B. Dat het land officieel communistisch is
C. Dat zijn zoon er nu woont
D. Dat Noord- en Zuid-Vietnam nu één land vormt
Klassikaal
- Koppel de antwoorden op de meerkeuzevragen terug.
Wel of niet bewapenen?
- VO Bovenbouw
Klassikaal
- Dit deel heeft de titel: Wel of niet bewapenen? Wat denken jullie? Is het verstandig om nu meer te investeren in wapens, of lokt dat juist oorlog en agressie uit? Bespreek klassikaal.
- Pak de begrippenlijst erbij en bespreek de vaktaalwoorden uit dit tweede deel.
Luister het tweede deel van aflevering 4. Tijdens het luisteren beantwoorden de leerlingen de meerkeuzevragen bij dit tweede deel. Het document met meerkeuzevragen is te vinden in de bijlagen. Deel de vragen voorafgaand aan het luisteren uit.
Podcast De NAVO-top, afl. 4, deel 2: Wel of niet bewapenen?
Nieuws in de klas
Meerkeuzevragen, afl. 4, deel 2
1. In de jaren ‘80 was er een grote demonstratie tegen een plotseling besluit van de regering. Wat was dit besluit?
A. Verlaging van lonen
B. Plaatsing van kernraketten in Nederland
C. Verhoging van belasting
D. Plaatsing van een kerncentrale in Nederland
2. Waarom werden er vliegtuigen besmeurd?
A. Tegen klimaatverandering
B. Het was een kunstuiting
C. Tegen te dure ticketprijzen
D. Tegen de dienstplicht
3. Waarom voelen vredesonderhandelingen met Poetin niet goed voor Rein?
A. Omdat Poetin er vast iets voor terug wil
B. Omdat Poetin niet te vertrouwen is
C. Omdat dat een utopie is
Klassikaal
- Koppel de antwoorden op de meerkeuzevragen terug.
De rol van de NAVO en de EU
- VO Bovenbouw
Klassikaal
- Lees de volgende stelling: Het is belangrijk dat we één groot Europees leger hebben, zonder Amerika erbij.
- Jullie schrijven ja of nee op jullie wisbord of een papiertje.
- Op het teken van de docent houden jullie je wisbord op papier omhoog. De leerkracht vraagt een aantal van jullie om je mening.
- Pak de begrippenlijst erbij en bespreek de vaktaalwoorden uit dit derde deel.
Luister het derde deel van aflevering 4. Tijdens het luisteren beantwoorden de leerlingen de meerkeuzevragen bij dit derde deel. Het document met meerkeuzevragen is te vinden in de bijlagen. Deel de vragen voorafgaand aan het luisteren uit.
Podcast De NAVO-top, afl. 4, deel 3: De rol van de NAVO en de EU
Nieuws in de klas
Meerkeuzevragen, afl. 4 deel 3
1. Wat is er moeilijk aan samenwerking binnen Europa?
A. Teveel landen
B. Te weinig landen
C. Ieder land is soeverein
D. Taalproblemen
2. Wat is volgens Wil een utopie?
A. Wereldvrede
B. Eén Europees leger
C. Iedereen rijk
D. Zijn huwelijk
3. Wat maakt Europa kwetsbaar in deze tijd?
A. Te weinig wapens
B. Te weinig militairen
C. Allemaal aparte landen
D. Te klein
Klassikaal
- Koppel de antwoorden op de meerkeuzevragen terug.
De dienstplicht en noodpakketten
- VO Bovenbouw
Klassikaal
Bespreek de volgende vragen klassikaal:
- Wie kan uitleggen wat dienstplicht is? (Dit hebben jullie in aflevering 3 geleerd)
- Wie vindt dat de dienstplicht weer verplicht moet worden? (En waarom wel of niet)
- Wie van jullie heeft al een noodpakket in huis? (Als jullie daarvan op de hoogte zijn?)
- Wie vindt het belangrijk om een noodpakket in huis te hebben en wie ziet het belang er niet zo van in?
Pak de begrippenlijst erbij en bespreek de vaktaalwoorden uit dit vierde deel.
Luister het vierde deel van aflevering 4. Tijdens het luisteren beantwoorden de leerlingen de meerkeuzevragen bij dit derde deel. Het document met meerkeuzevragen is te vinden in de bijlagen. Deel de vragen voorafgaand aan het luisteren uit.
Podcast De NAVO-top, afl. 4, deel 4: De dienstplicht en noodpakketten
Nieuws in de klas
Meerkeuzevragen, afl. 4, deel 4
1. Waarom vindt Merel dienstplicht te ver gaan?
A. Omdat je wel je leven op het spel zet
B. Omdat niets een verplichting mag zijn
C. Omdat het de staat veel geld kost
D. Omdat haar ouders dat ook vinden
2. Waarom is het handig een opwindbaar radiootje in huis te hebben?
A. Zodat je altijd muziek hebt
B. Zodat je het milieu niet belast met batterijen
C. Neemt niet zoveel ruimte in
D. Zodat je altijd weet wat er aan de hand is
3. Het noodpakket moet voldoende zijn voor…
A. De hele oorlogsperiode
B. De eerste 4 a 5 dagen na de aanval
C. De hele buurt
D. De eerste 1 a 2 dagen na de aanval
Klassikaal
- Koppel de antwoorden op de meerkeuzevragen terug.
Heeft protesteren eigenlijk zin?
- VO Bovenbouw
Klassikaal
- De titel van dit deel is: Heeft protesteren eigenlijk zin? Wat vinden jullie? Bespreek met elkaar.
- Pak de begrippenlijst erbij en bespreek de vaktaalwoorden uit dit vijfde deel.
Luister het vijfde en laatste deel van aflevering 4. Tijdens het luisteren beantwoorden de leerlingen de meerkeuzevragen bij dit vijfde deel. Het document met meerkeuzevragen is te vinden in de bijlagen. Deel de vragen voorafgaand aan het luisteren uit.
Podcast De NAVO-top, afl. 4, deel 5: Heeft protesteren eigenlijk zin?
Nieuws in de klas
Meerkeuzevragen, afl. 4, deel 5
1. Waarom heeft Rein niet zoveel behoefte aan protesteren?
A. Omdat hij niet weet waartegen
B. Het is hem te druk
C. Omdat je er weinig mee behaald
D. Omdat hij zichzelf geen activist vindt
2. Waarom denkt Wil dat protesteren wel zin heeft?
A. Het helpt mee in de besluitvorming
B. Het maakt een land altijd beter
C. De regering luistert altijd
D. Het is de enige manier
3. Waar zijn Wil en Rein het over eens op het einde van de aflevering?
A. Dat ze het nooit eens zullen worden
B. Dat het goed is om te protesteren tegen de oorlog in Oekraïne
C. Dat er weinig te demonstreren valt als het om Oekraïne gaat
D. Dat het een geslaagde podcastaflevering was
Klassikaal
- Koppel de antwoorden op de meerkeuzevragen terug
- Sta je nog steeds achter jouw mening over het nut van protesteren? Of is dat veranderd door de aflevering?
Extra opdrachten bij aflevering 4
- VO Bovenbouw
Extra opdracht: Betoog schrijven
Lestijd: 20-30 min
Individueel
Kies een van de volgende onderwerpen uit en schrijven een betoog van max. 1A4:
- Protesteren heeft wel/geen zin, want…
- De dienstplicht moet weer verplicht worden, want…
- We moet wel/niet zorgen voor één groot Europees leger, want…
- We moeten ons meer/minder bewapenen, want…
- Amerika is wel/niet een betrouwbare bondgenoot, want…
- Het is wel/niet verstandig om vredesonderhandelingen aan te gaan met Poetin, want…
Klassikaal
- Een aantal leerlingen leest hun betoog voor.
- De docent kan er ook voor kiezen om de betogen te laten inleveren.
Extra opdracht: Pamflet maken
Lestijd: 20 min
Tweetallen
Een pamflet is een stuk papier waarop kort en duidelijk een standpunt staat. Het roept vaak op tot actie of bevat een politieke boodschap.
- Maak in tweetallen een pamflet over een onderwerp dat met aflevering 4 te maken heeft.
Klassikaal
- Ieder tweetal presenteert hun pamflet.
Extra opdracht: Poster maken
Lestijd: 20-30 min
In plaats van een pamflet kunnen de leerlingen ook in groepjes een poster maken.
Groepjes
- Stel: jullie groepje gaat demonstreren. Roep met een poster andere mensen op om ook te gaan demonstreren. Jullie mogen zelf bedenken waarvoor of waartegen jullie willen demonstreren.
Klassikaal
- Ieder groepje presenteert zijn poster.
