In deze les leren de leerlingen meer over het doen van verslaggeving tijdens een ramp.
Wat is belangrijk om op te letten voor een journalist en wat is de invloed van omstanders met telefoons en informatie die via sociale media wordt verspreid?
Wat je leert:
- Hoe een journalist te werk gaat tijdens een ramp.
- Het verschil benoemen tussen een nieuwsbericht en een reportage.
- Bewustwording van het gevaar van nepnieuws.
- Dat er bij rampen soms meerdere belangen spelen, waardoor er soms informatie wordt achtergehouden.
- Leerdoel: Begrijpend lezen, Leesvaardigheid, Mediawijsheid
- Vak: Maatschappijleer, Maatschappijwetenschappen, Nederlands
Lessuggesties
Video: Watersnood Zuid-Limburg 2021
- VO Bovenbouw
In juli 2021 werd Zuid-Limburg getroffen door overstromingen. Bewoners en hulpdiensten deden wat ze konden en ook journalisten van krant De Limburger waren ter plaatse om het nieuws te verslaan. Nieuws in de klas maakte een video over de verslaggeving die dag.
Watersnood
- VO Bovenbouw
Klassikaal
- Bekijk de video van De Limburger tot 0m35s
- Wat denk je dat een journalist doet als er een ramp gebeurt?
- Hoe komt de redactie aan betrouwbare informatie?
- Kijk de video nu af.
- Aan het begin van de video hoor je iemand zeggen dat zo’n erge gebeurtenis ook verschillende kanten van het werk als journalist met zich meebrengt. Hoe denk jij dat het voelt om tijdens zo’n gebeurtenis journalist te zijn? Is het alleen spannend, of zou je ook iets anders kunnen voelen?
Individueel
- Lees het volgende artikel:
Nieuwsbericht: Een kort actueel artikel. Het is informatief en bevat feiten. Een volledig nieuwsbericht is opgebouwd aan de hand van de 5W1H-vragen.
Reportage: Een langere en verhalende vorm van een nieuwsbericht. Richt zich meer op het beschrijven van gebeurtenissen en ervaringen van de betrokkenen.
- Bepaal voor jezelf: Is dit artikel een nieuwsbericht of een reportage? Waarom denk je dat? Zijn er bijvoorbeeld stukken uit de tekst waaruit dat blijkt?
Klassikaal
- Bespreek de antwoorden van de individuele opdracht klassikaal.
Echt of niet?
- VO Bovenbouw
Met de komst van social media en de afgelopen jaren ook AI, loopt toegang tot ‘nieuws’ al lang niet meer exclusief via kranten en het journaal. Niet alleen kunnen getuigen bij een eventuele ramp makkelijker dan ooit zelf informatie verspreiden, er is ook steeds vaker sprake van informatie die helemaal niet blijkt te kloppen: nepnieuws.
Individueel
- Lees het eerste deel van het artikel van Enith Vlooswijk in de Volkskrant (inleiding en les 1).
- Lees daarna het artikel uit Het Parool.
Van overstromingen tot ontploffingen: wat valt er te leren van de grootse rampen uit het verleden?
De Volkskrant
Individueel
- Denk na over de volgende stelling:
Als er een ramp is gebeurd, check ik sneller social media dan de krant om aan informatie te komen.
Klassikaal
- Bespreek de stelling klassikaal. Let op: er is geen goed of fout. De bedoeling is dat iedereen een eerlijk gesprek over dit onderwerp met elkaar aangaat.
(On)recht?
- VO Bovenbouw
Als er een ramp plaatsvindt, doe je als journalist ter plekke natuurlijk verslag van de gebeurtenissen, maar soms lijkt er gaandeweg meer aan de hand omdat er bijvoorbeeld meerdere belangen lijken te spelen.
Individueel of klassikaal
- Lees het interview in Trouw met oud-journalist Vincent Dekker over zijn onderzoek na de vliegtuigramp in de Bijlmer in 1992. Sla de laatste twee vragen in het artikel over.
- Lees vervolgens ook het artikel ‘Adviescommissie Bijlmerramp: Maak archieven stapsgewijs openbaar’ uit Trouw.
Thrillerserie over de Bijlmerramp vermengt feit en fictie. ‘Het was geen complot, maar beslist een doofpot’
Trouw
Groepjes
In de groepjes worden de volgende vragen met elkaar besproken:
- Journalist Vincent Dekker liep op de plek van de ramp geen direct risico, maar werd daarna wel geïntimideerd. Toch bleef hij doorgaan met zijn onderzoek. Wat vind je hiervan?
- Had je hetzelfde gedaan? Waarom wel/niet?
- Denk je dat de overheid mogelijk bepaalde informatie niet openbaar heeft gemaakt? Waarom wel/niet?
- Waarom denk je dat het adviesorgaan het advies geeft om (een deel van) de overheidsdocumenten prijs te geven?
- Is dat allemaal te danken aan het werk van Vincent? Onderbouw je mening.
Klassikaal
- Bespreek de antwoorden van de verschillende groepjes klassikaal.
