
Sport speelt een grote rol in onze maatschappij. Sporten maakt fit en stimuleert mensen om ook veel te bewegen. Sport is ook gezond voor de economie. Veel mensen hebben banen in de sport. Sport zorgt daarnaast voor verbroedering en heeft een verbindende rol tussen landen en de politiek. In deze les bespreken we sportnieuws!
Wat je leert:
- Hoe de nieuwswaarde van sport wordt bepaald
- 5W1H in sportnieuws
- Waarom en welke metaforen er worden gebruikt in sportnieuws
- Waarom en wanneer er feiten en meningen in sportverslagen staan
- De kenmerken van sportfotografie
- Leerdoel: Begrijpend lezen, Leesvaardigheid
- Vak: Maatschappijleer, Maatschappijwetenschappen, Nederlands
Lessuggesties
Nieuwswaarde van sport
- VO Bovenbouw
- VO Onderbouw
Klassikaal
- Neem met elkaar de woordenlijst bij deze les door:
Individueel
- Aan de hand van nieuwswaarde van een gebeurtenis wordt gekozen of er een nieuwsitem van gemaakt wordt door een nieuwsredactie. Meer over de criteria van nieuwswaarde lees je in ons journalistiek handboek. Zoek de term daar op en lees wat de criteria zijn.
- Bedenk drie criteria die meewegen in het bepalen van de nieuwswaarde van een sportgebeurtenis.
- Maak een lijstje met sporten die jij het leukst vindt en zet deze op volgorde met de leukste bovenaan.
- In het sportkatern van nieuwstitels komen verschillende onderwerpen voor: Analyse van sportwedstrijden of van een specifieke sporter. Achtergrondverhalen over sportclubs, interviews met sporters, artikelen over sponsors van clubs. Zoek in nieuwstitels naar artikelen over sportwedstrijden of sporters en noteer deze. Neem daarbij bronvermelding op. Welke vind je het belangrijkst? Deel de sportonderwerpen in op je eigen prioriteit.
Extra opdracht
- Kies de kranten van één dag en vergelijk de hoeveelheid aandacht die verschillende nieuwstitels aan sport op die dag besteden. Welke sport verdient volgens jou meer aandacht en welke sport minder? Geef aan waarom je dat vindt.
Metaforen in de sportjournalistiek
- VO Bovenbouw
Sportjournalisten gebruiken vaak metaforen om hun verhaal begrijpelijk, overtuigend en met emotie over te brengen. Bij sport worden vaak oorlogs- of strijdmetaforen gebruikt, zoals aanval, tweegevecht, defensie en afmaken. Sporters worden regelmatig beschreven in termen van fysieke aspecten zoals snelheid, lenigheid, lichaamsbouw, schotkracht enzovoort. Daarnaast worden mentale aspecten genoemd zoals leiderschapskwaliteiten, overzicht en intelligentie.
Individueel
- Zoek naar wedstrijdverslagen in het nieuws en noteer twee of drie metaforen en fysieke en mentale beschrijvingen over de sporters.
- Hebben de metaforen een positieve of negatieve bijklank (de connotatie)? Leg je antwoord uit.
In verslaggeving over politiek of verslaggeving in verkiezingstijd worden ook vaak metaforen uit de sport gebruikt. De term ‘speelveld’ wordt gebruikt om de plek waar politiek bedreven wordt uit te drukken. Als politici hun punt maken in een debat of tijdens de verkiezingen, dan ‘scoren’ ze goed.
- Ga op zoek in nieuwstitels naar koppen over politiek. Kom je sporttermen tegen? Noteer deze of verzin er zelf een aantal bij een nieuwsartikel over politiek.
Feiten en meningen in sportverslagen
- VO Bovenbouw
- VO Onderbouw
Een feit is iets dat vaststaat en dat je kunt bewijzen (objectief). Een mening staat niet vast, het is persoonlijk en een mening kan per persoon verschillen (subjectief). In een nieuwsbericht moet het duidelijk zijn of het gaat om een feit of om een mening. In een sportverslag komen vaak zowel feiten als meningen voor. Die meningen komen van sporters zelf. Sportcommentatoren geven wel uitgebreid hun mening, dat is juist de bedoeling.
Individueel / Tweetallen
- Ga in de nieuwstitels op zoek naar opinieartikelen waarin de journalist zijn mening geeft over sport.
- In elk sportverslag komen de 5W1H voor. Zoek twee artikelen op en noteer de 5W1H:
Wie spelen er mee in de wedstrijd of over wie gaat het artikel?
Wat is er precies gebeurd?
Waar (op welke plek) is het sportevenement?
Wanneer is de wedstrijd geweest of gaat het gebeuren?
Waarom is het gebeurd?
Hoe verliep de wedstrijd? - Lezers van nieuwsmedia reageren op het nieuws aan de hand van feiten en meningen. Ga op zoek naar ingezonden brieven in de nieuwstitels of naar online reacties. Op NUjij van NU.nl kun je reacties vinden. Ga op zoek naar onderwerpen over sport en vul het onderstaande schema in:
- Schrijf nu zelf een reactie op een sportartikel dat je gevonden hebt.
Sporthelden / sport en nationalisme
- VO Bovenbouw
- VO Onderbouw
Individueel / Tweetallen
- Ga in de nieuwstitels op zoek naar artikelen en foto’s van sporters. Noteer uit welk land de sporter of de club komt. Noteer ook de bronvermelding.
- Zoek een artikel en foto waarin het gaat over Nederlandse sporters. Oranje is de nationale kleur. Hebben andere landen ook een kleur? Ben jij altijd voor Nederland? Waarom wel of niet? Schrijf een kort stukje over bovenstaande vragen en hoe je dat terugziet in de foto’s en artikelen. Maak gebruik van feiten en sluit af met je mening.
Reclame en sport
- VO Bovenbouw
- VO Onderbouw
De naam van het bedrijf, de sponsor zie je terug op de kleding van de sporters. Sportclubs verkopen ook uitzendrechten aan media. Dan heeft een bepaald kanaal het recht om de wedstrijden uit te zenden. In de pauze van de wedstrijd wordt er ook reclame vertoond. Dit brengt weer geld in het laatje.
Individueel / Tweetallen
- Ga op zoek naar artikelen over sport in nieuwsmedia en noteer de sponsor van de club. Noteer ook de bronvermelding.
- Ga op zoek naar artikelen in nieuwsmedia en noteer de advertenties op die pagina. Zie je geen advertentie? Verzin een advertentie die bij dat sportonderwerp past.
Extra opdracht
- Verzin een mooie slogan voor een sportclub naar keuze.
Sportfoto’s
- VO Bovenbouw
Sportfotografen letten niet alleen op de actie maar ook op de emoties bij de sporters. Net als bij andere foto’s zie je dat sportfoto’s vanuit drie verschillende standpunten gefotografeerd zijn. Midden, laag en hoog. Om de sporter een beetje op een voetstuk te plaatsen, kiest de fotograaf voor een kikkerperspectief. Voor een vogelperspectief zal de fotograaf kiezen als hij of zij het volle stadion wil laten zien of de veldverdeling.
Inidvidueel / Tweetallen
- Ga in de nieuwstitels op zoek naar foto’s van sporters. Beschrijf hoe de sporters in beeld gebracht zijn. Let op verschillende camerastandpunten bij het beeld zoals kikkerperspectief en vogelperspectief. Let verder op kleurgebruik, de positie van de sporter en de attributen die op de foto staan.
- Uit onderzoek blijkt dat vrouwelijke atleten vaak poserend worden afgebeeld, als modellen, terwijl mannelijke atleten vaker in actie op foto’s verschijnen. Ga op zoek naar geposeerde foto’s en foto’s in actie. Kom jij dit verschil ook tegen of juist niet?
- Bereid een stelling hierover voor en schrijf een korte column of hou een korte presentatie in de klas.