Formeren is een beetje als verkering vragen. Voordat je het echt durft te vragen, wil je eigenlijk al weten of de ander jou wel net zo leuk vindt.
In de politiek is dat zo ingewikkeld dat er een matchmaker bij nodig is; de informateur. Een kabinetsformatie kan lang duren en het vindt bijna altijd achter gesloten deuren plaats. Toch verschijnen er bijna iedere dag artikelen in de krant en horen we journalisten op radio en televisie praten over de formatie. Hoe komen ze er achter wat er gebeurt?
Politiek journalist Elodie Verweij geeft ons de antwoorden. Aan de hand van haar verhaal maken de leerlingen kennis met de rol en de werkwijze van de politiek journalist tijdens de kabinetsformatie. Met opdrachten in tweetallen en in groepjes en met verdiepende gesprekken komen de leerlingen gezamenlijk tot meer inzicht in het journalistieke en politieke proces van formeren.
Wat je leert:
- Leerdoel: Begrijpend lezen, Leesvaardigheid
- Vak: Maatschappijleer, Maatschappijwetenschappen
Lessuggesties
Introductie: Formeren en nieuws creëren
- VO Bovenbouw
Klassikaal
Wat weten jullie er al van?
- De verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn alweer even geleden, maar we hebben nog geen nieuw kabinet. Wie weet waar de partijen nu mee bezig zijn?
- Wie weet welke partijen nu met elkaar om tafel zitten?
Lees de volgende tekst alleen of klassikaal.
Wat is de rol van een politiek journalist tijdens de formatie?
- VO Bovenbouw
Tweetallen
- Bespreek in tweetallen de vraag van deze opdracht: Wat is de rol van een politiek journalist tijdens de formatie?
Natuurlijk stelden we deze vraag ook aan Elodie.
Lees alleen of klassikaal tekst 2.
Individueel
- Nu is het jouw beurt. Bepaal bij deze fragmenten uit kranten welke rol de journalist op zich heeft genomen: inzicht geven of controleren? Er is geen goed of fout, als je jouw antwoord maar kunt verklaren.
Hoe komt een politiek journalist aan informatie als de formatie achter gesloten deuren plaatsvindt?
- VO Bovenbouw
Klassikaal
- Stel: Een van jouw klasgenoten heeft een geheim en nieuwsgierig als jij bent, wil je natuurlijk achter dit geheim komen. Hoe pak je dit aan?
- Tijdens de formatie hebben politici ook een boel geheimen. Soms voor elkaar, maar nog veel vaker voor de buitenwereld. Hoe komen journalisten dan aan hun informatie? Lees het antwoord van Elodie:
Groepjes
- Bedenk samen met je groepje minstens drie andere manieren om informatie te ontfutselen aan politici tijdens zo’n geheimzinnige formatie. Misschien kan je wel wat van de tactieken gebruiken die je ook bij je klasgenoot hebt ingezet bij de vorige opdracht?
Klassikaal
- Waarom is dat eigenlijk zo? Dat de formatie grotendeels achter gesloten deuren plaatsvindt? Probeer samen met de klas een antwoord te vinden.
Hoe zorg je dat je onafhankelijk blijft als politiek journalist?
- VO Bovenbouw
Als politiek journalist heb je natuurlijk ook je eigen mening en je eigen partij waarop je stemt, maar deze mening mag nooit doorschemeren in de berichtgeving. Hoe doe je dat als journalist? Elodie geeft antwoord.
Lees klassikaal of indivueel de volgende tekst:
Klassikaal
- Bekijk klassikaal de volgende video:
Radiostilte, partijleiders zoeken naar woorden om zo weinig mogelijk te zeggen (1:53 min)AD
- Ben je nu iets wijzer geworden over de gesprekken die zijn gevoerd?
In deze video gebruiken politici woorden die typerend zijn voor de formatieperiode. Het zijn woorden die niets zeggen over de inhoud van de gesprekken. Het zijn woorden om ons als burgers te sussen: ‘het komt wel goed’, maar eigenlijk zeggen ze daarmee: ‘bemoei je er vooral niet mee’.
- Kunnen jullie een paar van deze woorden noemen die in de video voorbij komen?
Individueel
Oké, het waren goede en constructieve gesprekken en iedereen heeft er zin in. Jaja.
- Doe net alsof jij een van die politiek verslaggevers bent die tussen al die andere verslaggevers staat. Je wilt achter de waarheid komen, wat is er nu echt besproken? Je richt je microfoon op een van de partijleiders en vraagt…
- Bedenk een paar vragen die je zou willen stellen aan de politici om meer te weten te komen over de inhoud van de gesprekken.
De werkwijze van Elodie
- VO Bovenbouw
Lees klassikaal of individueel de volgende tekst:
Groepjes / klassikaal
- Kritiek op journalisten is van alle tijden. Wat vind jij, is die kritiek terecht? Bespreek in je groepje en daarna klassikaal.
Tot slot: Formeren en nieuws creëren
- VO Bovenbouw
Klassikaal
Elodie vertelde vol enthousiasme over haar werk als politiek journalist. Ze vindt het spannend en superinteressant om de politiek te volgen. Ze krijgt energie van deze formatie, juist omdat er zoveel nieuwe gezichten zijn:
“Juist de mensen die de grootste kritiek hadden moeten het nu zelf gaan doen. Zo kunnen ze laten zien of hun woorden waarde hadden of dat ze loos waren. Deze formatie en coalitie gaan zoveel inzicht geven!”
- Afsluitende vraag: Op welke coalitie hopen jullie?
