Wat doet een correspondent? Deel 1: Tom Vennink

‘Onze correspondent ter plaatse’, ‘Een reportage van onze correspondent’. Deze zinnen hoor en lees je vaak als je het nieuws een beetje volgt. Maar wat is een correspondent eigenlijk en wat doet deze persoon?

Dat ontdekken de leerlingen in deze les aan de hand van een video met voormalig Rusland-correspondent en nu correspondent in Oekraïne: Tom Vennink.

Hij vertelt ons wat zijn werk inhoudt en wat hij daarin belangrijk vindt. Is dat terug te zien in zijn verslaggeving? En kan een correspondent eigenlijk wel objectief zijn? De leerlingen gaan op onderzoek uit in dit eerste deel van de lessenreeks: Wat doet een correspondent?

Wat je leert:

Wat een correspondent is
Wat Tom Vennink belangrijk vindt in zijn rol als correspondent
Mijn mening geven bij een stelling

Leerdoel: Begrijpend lezen, Leesvaardigheid
Vak: Maatschappijleer, Maatschappijwetenschappen, Nederlands

Lessuggesties

Klassikaal

Stel de volgende vragen:
• Wat is een correspondent?
• Wat doet een correspondent?
• Wat is belangrijk als correspondent?

Deze vragen kunnen in verschillende werkvormen beantwoord worden:
Klassikaal: Leg de vragen klassikaal voor en geef willekeurige beurten. Laat meerdere leerlingen antwoord geven op dezelfde vraag en vergelijk de antwoorden. Als de antwoorden verschillen, bespreek dan waar deze verschillen vandaan komen.

Woordweb: Laat de leerlingen in tweetallen of in hun groepje een woordweb maken waarin ze de drie vragen combineren: waar denken ze allemaal aan als ze aan het woord ‘correspondent’ denken? Dat kunnen woorden zijn over de persoon, de werkzaamheden, over het belang van de werkzaamheden en wat allemaal nog meer in hun hoofd oppopt. Koppel na enkele minuten klassikaal terug.

Placemat: Maak groepjes van vier en leg in het midden van elk groepje een placemat neer (zie bijlage). Iedere leerling krijgt twee minuten de tijd om op zijn of haar kant van de placemat de antwoorden op de drie vragen te schrijven. Daarna gaat het groepje in overleg op zoek naar de drie beste antwoorden (het groepsantwoord) en dat wordt opgeschreven in het midden van de placemat. Geef van ieder groepje één leerling de beurt om het groepsantwoord te geven en te verklaren.

Bekijk hier de video.

Klassikaal of tweetallen

(daarna klassikale terugkoppeling)

Bespreek de volgende vragen:

Zijn je antwoorden op de vragen aan het begin van de les veranderd na het zien van de video? Of heb je aanvullingen?
Wat is volgens Tom belangrijk als correspondent?
Hoe zorgde Tom ervoor dat hij het hele land kon coveren? (Dat hij op de hoogte was van al het nieuws in zo’n groot land als Rusland.)
Waarom is hij door Rusland het land uitgezet, denk je?

Na zes jaar correspondentschap in Rusland werd Tom Vennink het land uitgezet. Nu doet hij onder andere verslag vanuit Oekraïne. Hij schreef er een artikel over het onderwijs dat ondergronds is gegaan. Schat als leerkracht zelf in of je het artikel het best kunt voorlezen of dit samen met de klas doet of dat leerlingen het artikel zelfstandig en in stilte lezen.

Lees het artikel:

In het zwaarbeschoten Charkiv gaat het onderwijs ondergronds

De Volkskrant

Lees hier.

Groepjes

Laat de leerlingen in hun groepje de volgende vragen bespreken:

Wat vind je van deze reportage? Van de inhoud, maar ook hoe het geschreven is: de schrijfstijl?
In de video heeft Tom verteld wat hij belangrijk vindt als correspondent. Wat zie je daarvan terug in deze reportage?
Door welke elementen weet je dat Tom ook echt in Oekraïne is (en geen verslag doet vanuit Nederland over Oekraïne)?
Kan je aan de hand van deze reportage uitleggen waarom het belangrijk is om als correspondent in het land zelf te zijn?
Wat vinden jullie van de foto’s? Voegt het iets toe aan de reportage? Waarom wel/niet?

Klassikaal

Koppel klassikaal terug door per groepje één leerling aan te wijzen die vertelt wat het groepje besproken heeft als antwoorden op de vragen.

De stelling:
Een correspondent neemt altijd de cultuur van het eigen land mee en zal daardoor altijd het nieuws met een gekleurde bril brengen. In het geval van Tom: een westerse journalist zal nooit objectief verslag kunnen doen over de gebeurtenissen in Rusland, omdat hij/zij een westerse bril op heeft.

Iets met een gekleurde bril brengen betekent dat wat je zegt, is gevormd door hoe jij tegen de wereld aankijkt. En dat wordt vaak weer bepaald door de normen en waarden van het land waarin je bent opgegroeid.

Objectief verslag doen betekent dat je alleen verslag doet van de feiten en dat je je niet laat beïnvloeden door jouw eigen kijk op de wereld.

De opdracht:
Over de streep

Trek een denkbeeldige streep door de klas (of een echte met tape).
Leerlingen die het 100% eens zijn met de stelling gaan rechts op de streep (of in de klas) staan en leerlingen die het totaal oneens zijn (0% eens) gaan links staan. Leerlingen die het er een beetje mee eens zijn, of het niet zo goed weten gaan in het midden staan.
Geef alle leerlingen de tijd om na te denken en argumenten te verzinnen waarom ze op de plek staan waar ze staan.
Daarna geef je om en om een leerling aan de rechterkant en een leerling aan de linkerkant de beurt om met de argumenten te komen waarom ze het wel of niet met de stelling eens zijn. Wissel dit af met een beurt aan de middengroep. Waarom zijn ze het maar een beetje met de stelling eens? Of waardoor weten ze het niet?
Vertel de leerlingen dat ze van plek mogen wisselen als ze een goed argument horen van de andere zijde, of als ze daardoor wat meer in het midden willen staan. Vertel dat het niet erg is om van gedachten te veranderen. Dat hoort juist bij nadenken!