Om zo veel mogelijk waarheidsgetrouw, compleet en onafhankelijk te kunnen berichten is de werkwijze van journalisten belangrijk. Dat wordt de journalistieke werkwijze genoemd.
Journalisten checken bronnen, bieden context bij een nieuwsgebeurtenis, laten meerdere kanten van een verhaal zien, en maken onderscheid tussen feiten en meningen.
Uitgangspunten voor de werkwijze van journalisten zijn in 1954 internationaal vastgelegd in de Code van Bordeaux. Professionele nieuwstitels hanteren daarbij redactieprotocollen waarin beschreven is hoe ze te werk gaan. Daar staat ook in hoe ze omgaan met klachten.
Goede journalistiek laat zich controleren, ze laten zien welke bronnen ze gebruiken en je weet bij een professioneel nieuwsmedium wie de afzender is. Daarnaast zijn de meeste nieuwstitels aangesloten bij de Raad voor de Journalistiek. De Raad voor de Journalistiek is een orgaan waar klachten ingediend kunnen worden tegen nieuwstitels. De nieuwstitels zijn daarmee aanspreekbaar op hun journalistieke werk.
Hieronder staat een verkorte versie van de journalistieke werkwijze.
Controleer de informatie die je hebt gekregen
Zorg ervoor dat je zeker weet dat wat je laat zien of opschrijft waar is. Controleer je informatie.
Gebruik meerdere bronnen
Om ervoor te zorgen dat je het hele verhaal op een juiste manier weergeeft, is het belangrijk om meerdere en verschillende bronnen te raadplegen. Zo laat je beter zien wat er aan de hand is. Laat daarbij verschillende kanten van het verhaal zien.
Scheid feiten van meningen
Als een persoon zijn of haar mening uitspreekt, mag je dat als journalist niet als een feit naar voren brengen. Je moet altijd verschil maken tussen feiten en meningen.
Pas hoor en wederhoor toe
Dit betekent dat je zowel voor- als tegenstanders de mogelijkheid geeft te reageren. Je probeert het verhaal van meerdere kanten te belichten
Vertel wie je bronnen zijn
Vertel waar je de informatie vandaan hebt en van wie, zodat je informatie controleerbaar is.
Bescherm je bronnen, indien nodig
Als je iemand hebt gesproken die gevaar loopt als zijn mening naar buiten komt bescherm je hem of haar door de naam niet te noemen. Dit gebeurt vaak in onderzoeksjournalistiek.
Pleeg geen plagiaat
Plagiaat betekent teksten of beelden overnemen en doen alsof ze van jou zijn. Journalisten nemen geen beelden of teksten over van anderen, tenzij het nadrukkelijk gevraagd is.
Maak gebruik van de 5W1H vragen
Je informatie geeft antwoord op de vragen Wie, Wat, Waar, Wanneer, Waarom, Hoe. Zo weet je dat het nieuwsbericht compleet is.
